Bootcongres

Post-transplantatie zorg is complex en van groot belang voor een langdurige graft survival. Naast orgaanspecifieke aandachtspunten en adequate immunosuppressiva omvat deze zorg ook de controle en behandeling van metabole stoornissen die na transplantatie kunnen ontstaan. Post-transplantatie diabetes of New Onset of Diabetes After Transplantation (NODAT) is hier een duidelijk voorbeeld van. De geschatte incidentie 1 jaar na transplantatie is 20-50% (nier), 9-30% (lever), 28-30% (hart), 6-45% (long). Factoren die deze incidentie bepalen zijn: traditionele risicofactoren voor diabetes type 2 (leeftijd, familieanamnese, overgewicht, etniciteit), transplantatie specifieke risicofactoren (type immunosuppressiva, acute rejectie, infecties ( CMV en hepatitis C) en risicofactoren die geassocieerd zijn met orgaanspecifieke pathologie (bv. cystische fibrose). Onvoldoende gereguleerde NODAT kan naast klassieke diabetescomplicaties en hart- en vaatziekten ook bijdragen aan een verhoogd risico op acute-en chronische rejectie, infecties en transplantaatfalen. De metabole ontregeling bij NODAT kan zich verschillend manifesteren, van milde hyperglykemie (leefstijlinterventies) tot acute ontregeling (intensieve insulinetherapie). De insulinebehoefte kan snel wisselen: afhankelijk van de fase na transplantatie, infectie, rejectie, type of dosering van immunosuppressiva of veranderingen in nier-hart- of leverfunctie. Effectieve en veilige behandeling van NODAT vereist daarom specifieke kennis van deze brede variabelen. Om de metabole regulatie van NODAT te stroomlijnen, met als doel graft survival en overleving verder te verbeteren, werd in 2009 een diabeteszorgtraject rondom niertransplantatie opgezet. Binnen gecombineerde spreekuren is de diabeteszorg toegankelijk georganiseerd en wordt behandeling en zelfmanagementeducatie in optimale afstemming met de professionals van de transplantatiezorg aangeboden. Met de recente ontwikkeling van een overkoepelend Transplantatie Centrum is het doel dit zorgtraject uit te breiden naar alle vormen van transplantatie. Vanuit ons team verpleegkundig specialisten en endocrinologen werken we eraan deze intensieve diabeteszorg centrumbreed aan te bieden binnen een multidisciplinaire transplantatie polikliniek. Hierbij zal de zorg ook breder gericht zijn op andere vroege en late metabole effecten na transplantatie, zoals de invloed op cardiovasculaire risicofactoren en veranderingen in de botstofwisseling en schildklierfunctie.